Ben ketting afscheid


Otto Ketting () is misschien wel een schijnbaar – althans op het eerste gezicht – zeer nuchtere, maar niettemin tegelijkertijd ook uiterst raadselachtige componist. Zeker van onze vaderlandse bodem. Hoewel hij, evenals de Notenkrakers, niet alleen begaan was met het muziekleven, maar het ook wilde vernieuwen, was zijn benadering volledig gespeend van om het even welke evangelisatiedrang, politieke drammerigheid of nozemachtige instelling. Een instelling die zeer kenmerkend was voor het gedrag van de onder meer uit Louis Andriessen, Reinbert de Leeuw en Peter Schat bestaande ‘angry young men' die op 17 november in de muziektempel aan de Van Baerlestraat een optreden door het Concertgebouworkest onder leiding van hun toenmalige chef Bernard Haitink verstoorden. Hetzelfde Concertgebouworkest dat achtereenvolgens geleid door Hans Rosbaud en diezelfde Haitink onvergetelijke vertolkingen ten beste gaf van wat misschien wel een van de meest imponerende naoorlogse symfonieën uit ons land mag worden genoemd: Kettings Eerste! (de uitvoering onder Haitink vond de componist de beste ooit!). In dit werk zet hij zich op een onvergelijkbare en ‘einmalige' wijze uiteen met een van zijn grote idolen: Alban Berg en in het bijzonder diens Drei Orchesterstücke. Typisch zo'n stuk da



Ben Ketting groeide op in Apeldoorn en begon op zijn zevende met pianolessen. Bij deze lessen werd ontdekt dat hij een groot improvisatievermogen en een creatieve geest had. Hij studeerde klassiek piano en piano lichte muziek en begon in als freelance muziekredacteur voor de NCRV. Hij produceerde twee platen met kinderliedjes. In datzelfde jaar maakte hij met de groep Design zijn eerste plaat A company of friends.

Halverwege de jaren 80 toerde hij door Zuid-Afrika samen met Bob Fitts en de Amerikaan Scott Wesley Brown en daarnaast treedt hij op bij het eerste Go-festival. Tijdens laatstgenoemde tour bezocht hij ook projecten van moeder Teresa in het Indiase Madras. Tussen en werkte hij op schepen van Operatie Mobilisatie, waar hij verantwoordelijk was voor muziek.

In ontmoette Ketting de gospelrockband Harvest. Samen met Jerry Williams en Ed Kerr toerde hij drie jaar lang door de Verenigde Staten; daarbij ontmoette hij mensen als Matthew Ward, Paul Baloche, Annie en Buck Herring. Tijdens dit verblijf maakte hij met Benson Record een cd: Asian Skies.

In stapte hij over naar de Evangelische Omroep. Daar werd hij programmamaker, televisiepresentator en acteur. Hij maakte en presenteerde het muziekprogramma Prinsen en P

De jas waar alles in kon

Reinbert de Leeuw had, beweerde hij, het componeren opgegeven omdat hij te veel muziek bewonderde. Otto Ketting () leed in zekere zin ook aan het syndroom van De Leeuw. Hij vrat muziek, te veel muziek. Hij was een fanatieke platenverzamelaar, sprong als dirigent in de bres voor een waslijst aan vergeten componisten, was de geboren bewonderaar van anderen, van Robert Schumann tot Stan Kenton en obscure Amerikaanse symfonici als Roy Harris. Zo zat de fan de componist soms ernstig in de weg.

Maar hij volhardde. Na zijn trompetstudie en een kortstondige loopbaan als tweede trompettist bij het Residentie Orkest ontstond een oeuvre van werken. Ketting was er in beperkte mate trots op, want met zichzelf bewonderen had hij meer moeite. De worsteling met grootmeesters die componeren voor hem werd, bevestigde De Leeuws gelijk.

Elmer Schönberger schreef zijn biografie. Die is heel goed geworden. Wat een zeldzaam voorrecht in het Nederlands een zo voortreffelijk geschreven boek over muziek te lezen. Hier is stijl des te belangrijker omdat Ketting buiten zijn werk geen buitensporig interessant bestaan leidde. In vertrok hij met een staatsbeurs voor een jaar naar München om bij de grote Duitse symfonicus Karl Amadeus Hartmann in de leer te gaan. Die had hem

Otto Ketting – een componistenleven. Een biografie van Elmer Schönberger

Tien jaar na de dood van Otto Ketting () heeft musicoloog, componist en schrijver Elmer Schönberger een liefdevolle, rijke en informatieve biografie geschreven van Neerlands meest bekende onbekende componist. Samen met Tristan Keuris () en Louis Andriessen () beschouwt de biograaf Otto Ketting terecht als de top drie van naoorlogs componerend Nederland.

Maar waar de muziek van Keuris nauwelijks in de concertzaal is te horen en de muziek van Louis Andriessen vooral gegouteerd wordt door het reguliere concertpubliek in binnen- en buitenland, is de muziek van Otto Ketting gekend door een veel groter deel van het – vooral wat oudere – Nederlandse publiek. Iedereen die films van Bert Haanstra heeft gezien, kent zijn muziek. Ketting leverde, onder veel andere, noten bij Alleman (), Bij de beesten af () en Dokter Pulder zaait papavers ().

Filmmuziek

Schönberger laat zien dat Ketting er als geen ander in is geslaagd om als componist met één been stevig te blijven staan in het omheinde reservaat van de autonome ‘hoge cultuur’ en met het andere been een plek had in de meer dienstbare, functionele muziek, waar ook nog wat geld mee te verdienen valt. En als je, aangespoord door de vele verwijzingen in de biografi

Op vrijdag 18 maart gaat Otto Kettings Ithaka Symfonie in wereldpremière, een orkestwerk speciaal voor het Residentie Orkest samengesteld door Elmer Schönberger. De basis voor deze fascinerende muziek gaat terug naar , toen Kettings opera ‘Ithaka’ in wereldpremière ging bij De Nationale Opera in Amsterdam.

Elmer Schönberger () is schrijver, componist en pianist. Na zijn studies musicologie, piano en compositie, componeerde hij muziek voor het muziektheater, en schreef enige tijd voor de Volkskrant en later voor Vrij Nederland. &#;In die jaren&#;, vertelt Elmer, &#;werd het schrijven al snel belangrijker dan het componeren. Ik vond daar mijn eigen stem in, schreef niet alleen journalistieke stukken, maar ook toneelstukken en romans. Tegenwoordig componeer ik weer meer dan voorheen. Ik voel mij daar helemaal vrij in, niet belast met een al dan niet ingebeelde concurrentiepositie. Als schrijver heb ik destijds al snel voor die vrijheid gekozen: schrijven wat ik zelf wil. Mijn net verschenen boekje Hier rust Schönberger is daar een voorbeeld van: een verzameling mini-essays over de diverse aspecten van het luisteren naar muziek.&#;

&#;Vanaf de eerste keer dat ik de Ithaka opera hoorde, was ik erdoor gegrepen. En deze muziek is sinds niet meer gehoord!&#;

Foto: Elmer