Schumann pianovariaties

Robert Alexander Schumann, een romanticus

I BIOGRAFIE

Robert Alexander Schumann was geboren op 8 juni te Zwickau, in Duitsland, een stadje aan de rivier de Mulde. Zijn vader bezat een boekenwinkel en een uitgeverij, terwijl hij ook nog zelf schreef.
Ook Schumann had iets met literatuur, in zijn jeugdjaren richtte hij een clubje op waar poëzie en voordrachten aan bod kwamen.
Op jarige leeftijd besloot Schumann toondichter te worden en op jarige leeftijd werd hij muziekjournalist, tot
In stichtte hij een muziektijdschrift op “Neue Leipziger Zeitschrift für Musik” waarin hij de mensen voorbereidde op een nieuwe poëtische tijd, hij kwam op voor jonge kunstenaars en sprak vol lof over bepaalde componisten, zoals Chopin.
Al tijdens zijn gymnasiumstudies schreef hij drama’s en romans, na de dood van zijn vader ging hij in studeren in Heidelberg voor daar gaf een jurist hem het advies om musicus te worden.
Hij volgde lessen bij Friedrich Wieck. Het was door een concert van Nicolo Paganini dat hij besloot pianovirtuoos te worden, helaas heeft hij dat nooit waar kunnen maken wegens verlamming van de ringvinger aan zijn rechterhand (de oorzaak is men echter nooit te weten gekomen).

Tot zijn dertigste componeerde hij vooral voor piano, maar

Leven of muziek
Speculeren over de ontwikkeling in het werk van Robert Schumann
Emanuel Overbeeke

De biografie van Robert Schumann door John Worthen verscheen in , werd herdrukt als paperback in het Schumannjaar en is voor zover bekend in Nederland niet eerder besproken. De vergelijking met Bas van Puttens nieuwste roman Nachtlied, gebaseerd op Schumanns leven, werpt licht op het genre van de muziekbiografie.

Het eerste wat opvalt aan Worthens boek is dat de auteur zich bijna volledig beperkt tot een weergave van Schumanns leven. Hoewel het een romantische gedachte is dat leven en werk met elkaar verweven zijn, en Schumann een typische romanticus was, slaagt Worthen erin het werk van de componist vrijwel buiten de biografie te houden. We lezen af en toe wat Schumann wanneer componeerde, maar over de muziek zelf komen we vrijwel niets te weten. Als Worthen hierover al iets loslaat, dan is het dat Schumann bijna altijd beschikte over voldoende creativiteit, werklust en discipline, totdat zijn ziekte hem het componeren bijna onmogelijk maakte. Ook de hedendaagse aandacht voor context past blijkbaar niet in Worthens idee van een ideale biografie.

Worthen breekt daarnaast bewust met bijna alle opvattingen die over zijn held de ronde doen. Robert Schumann () bego

Clara Schumann & Johannes Brahms
Biografie van een muzikale vriendschap

Inkijk

Daartoe uitgenodigd door Robert Schumann, neemt Johannes Brahms plaats achter de Graf piano en speelt delen uit zijn 1ste Pianosonate in C majeur. Robert Schumann onderbreekt de jonge componist en verzoekt zijn vrouw, Clara, om ook te komen luisteren. Weer begint Johannes Brahms met zijn eerste sonate, om te vervolgen met delen uit wat zijn 2de Pianosonate in F mineur gaat worden, alsmede zijn Scherzo in Es mineur. Robert en Clara Schumann luisteren aandachtig en blijven, nádat Johannes Brahms stopt met spelen, stil zitten, diep onder de indruk van de muzikaliteit in deze werken. Het enige dat Robert Schumann zegt, terwijl hij Johannes Brahms een schouderklopje geeft: "Jij en ik begrijpen elkaar". De aantekeningen die avond van Clara Schumann in haar dagboek zijn veelzeggend: "Hier is weer iemand die komt als door God gezonden. Hij speelde sonates en een scherzo van zichzelf, allemaal rijk in fantasie, gevoelsdiepte en meesterlijke vormen. Robert zag geen enkele reden om veranderingen voor te stellen. Het is écht roerend om hem aan de piano te zien zitten, zijn interessant jong gezicht transformeert door de muziek, zijn mooie handen die de grootste moeilijkheden overwinnen (zijn din

Schumanns katers

Het werk van grote kunstenaars wordt graag bezien vanuit hun tragische levenseinde: het afgesneden oor van Van Gogh en diens zelfmoord, de doodzieke Mozart die op zijn sterfbed het Requiem componeert, Robert Schumann die zijn laatste jaren doorbrengt in een inrichting.
In zijn in verschenen biografie Robert Schumann, Life and Death of a Musician probeert John Worthen de componist juist vanuit het verleden te benaderen en Schumanns leven niet te bezien vanuit de doem van de waanzin waarmee het eindigde.

Volgens Worthen had Schumann een gelukkige jeugd. Als jongeling zat hij graag in het café en hield van mooie of in ieder geval gewillige vrouwen. Trouw noteerde hij elke hij elke ochtend in zijn dagboek hoe de kater voelde die hij had overgehouden aan het drinkgelag van de vorige avond: ‘levendig’, ‘absoluut’, ‘episch’, ‘vreselijk’, ‘geweldig’, ‘angstaanjagend’, tot en met ‘de ergste kater van mijn leven’ en ‘alsof ik dood ben’.

Soms leest deze biografie als een roman van Jane Austen, bijvoorbeeld als Worthen schrijft over de manier waarop Robert Schumann zijn latere geliefde ontmoet. Het achttienjarige pianotalent meldt zich in Leipzig bij Friedric

Componist van de Duitse romantiek


Tekening Josef Kriehuber, Robert Schumann in
Robert Schumann geldt als de belangrijkste componist van de Duitse romantiek. Robert Schumann bereikte een hoogtepunt in de romantische esthetiek: muziek en libretto werden door deze componist tot één geheel gesmeed. Robert Schumann () componeerde meer dan muziekstukken. Hij schreef niet alleen symfonieën en opera's, maar leefde zich uit in vele muziekvormen.

Muziek

Robert Schumann werd op 8 juni geboren in Zwickau. De vader van Schumann was boekhandelaar en uitgever. In zijn jeugd las Robert veel romantische literatuur en hield hij zich bezig met muziek. Vanaf zijn zesde kreeg hij pianoles. Toen zijn vader overleed ging de jonge componist in rechten studeren in Leipzig. In deze stad leerde hij de pianoleraar Wieck kennen. Robert Schumann was onder de indruk van het pianospel van pianiste Clara Wieck (), de dochter van de pianopedagoog en besloot zelf ook weer serieus pianoles te nemen. Erg serieus studeerde hij echter niet. Al snel was hij weer hele dagen bezig met het componeren van muziek.

Abegg-variaties

Rond componeerde Robert Schumann de 'Abegg-variaties' en twaalf 'Papillions'. Hij kreeg in zijn leven ook te maken met teleurstellingen. Schumann experimenteerde