Hoeveel boeken heeft annie m.g. schmidt geschreven
Dichteres des Vaderlands avant la lettre
Kapelle, 20 mei – Amsterdam, 21 mei
Geschreven door Marie-José Klaver
‘Niet houden van Annie M.G. Schmidt’, is volgens Jos Joosten, hoogleraar Nederlandse letterkunde aan de Radboud Universiteit, het laatste Nederlandse taboe. Er zijn maar heel weinig Nederlandse kinderen en volwassenen die haar werk niet kennen en er niet van houden. Kenmerkend voor Schmidt zijn haar veelzijdigheid - ze schreef gedichten, verhalen, romans, sprookjes, stripverhalen, hoorspelen, televisieseries, toneelstukken en musicals -, haar oproep tot rebellie en haar sublieme taalgevoel. Veel van wat zij heeft geschreven is doortrokken van spottend verzet tegen gezag en burgerlijkheid en klinkt als een klok.
Anna Maria Geertruida Schmidt werd geboren in een domineesgezin in Zeeland. Ze had geen gelukkige jeugd. Haar ouders hadden een slecht huwelijk en Annie die thuis ‘Zus’ werd genoemd viel uit de toon tussen de dorpskinderen omdat ze graag boeken las en weinig buiten speelde. Na de hbs begon Schmidt aan een studie rechten die ze al snel opgaf om naar de bibliotheekschool te gaan. In werd ze directeur van de bibliotheek van Vlissingen en vanaf tot tot werkte Schmidt als documentalist en redacteur bij Het Parool in Amsterdam. Onder de titel Impressi Annie M.G. Schmidt is aan het eind van haar leven veel meer dan de schrijfster van kinderboeken en musicals: ze is vooral een ongekend populaire mediapersoonlijkheid, een celebrity die scholen, winkels en bibliotheken opent. Iedereen is het er over eens dat Annie M.G. Schmidt altijd een ondeugende achtjarige is gebleven, iets dat ze zelf met graagte benadrukt. Annie is een graag geziene gast in tv-programma's, mede dankzij haar opvallende uitspraken. Als achtjarige heeft Annie — die toen nog ‘Zus’ werd genoemd — een heel wat minder florissant leven. Ze wordt op 20 mei geboren als Anna Maria Geertruida Schmidt in het, volgens haar moeder, naargeestige Zeeuwse dorpje Kapelle, waar Anna’s vader dominee is. In het gezin zijn eerder twee meisjes geboren, die beiden ook Anna Maria Geertruida heetten en die beiden zijn overleden. De derde Anna Maria Geertruida blijft in leven. Anna is een buitenbeentje en een moederskindje. Truida Schmidt, haar dominante moeder, is haar steun en toeverlaat. Maar leeftijdsgenootjes moeten weinig van Anna hebben. Ze draagt de verkeerde kleren, ze is te slim en te verlegen is en ze spreekt vreemd. Zelf vindt Annie zich ‘een lelijk eendje’. “Uitgelachen word In Biografie Bulletin houdt Joke Linders sinds jaar en dag de discussie gaande over ‘de biografie van Annie M.G. Schmidt.’ Of discussie, het is meer een monoloog die in het vorige nummer (‘Die biografie zal er heus wel komen’) een voorspelbare wending nam. Open en bloot hengelde zij in haar bijdrage naar wat zij ‘een officiële opdracht’ noemde. Vissen mag het hele jaar door en hengelen ook, dus waarom zou ze niet voor zichzelf opkomen. Al had dat hier en daar wel wat minder larmoyant gemogen: ‘Gedurende vijf jaar heb ik al mijn vrije uurtjes besteed aan het bestuderen van Schmidts waarderingsgeschiedenis.’ Immers: zij onderzoekt sinds enige jaren de waardering voor Schmidts werk, met name de reacties op datgene wat ze voor kinderen schreef. In meldde zij te hopen ‘binnen afzienbare tijd’ daarop te promoveren. Sinds was dit de vijfde keer, dat Joke Linders zieh in Biografie Bulletin uitsprak over de Schmidt-biografie. Maar nooit pleitte zij zo onomwonden voor eigen parochie als deze keer. Wat voor mij - sinds tot haar dood in in gesprek met Annie Schmidt, met het oogmerk materiaal te verzamelen voor het boek over haar leven - nu de aanleiding vor Bij haar geboorte kreeg Anna Maria Geertruida Schmidt dezelfde namen als twee eerder overleden zusjes, maar iedereen noemde haar Zus. Haar moeder, ongelukkig als jonge domineesvrouw in het Zeeuwse Kapelle, eigende zich dit nieuwe kind toe. Haar acht jaar oudere broer Wim en zelfs haar vader mochten er niet bij. ‘Ze blies iedereen van het nest af, zoals een moederkat dat doet die ook de kater wegblaast, al is hij de verwekker van het kroost’ (Wat ik nog weet, 10). Na de lagere school in Kapelle, waar Anna zich ontpopte als de beste opstellenschrijver, fietste zij zeven jaar lang dagelijks zes kilometer heen en terug naar de HBS in Goes. Een ‘akelige’ school, aldus Schmidt later, waar weinig waardering en ruimte was voor haar speelse fantasie. Op het kerstrapport van de vierde klas prijkten een 2 voor Nederlands, een 3 voor Frans en een 5 voor Engels. Dit kwam niet direct overeen met het oordeel van Willem Kloos ‘dat er wezenlijk diep in Wie kent haar niet? Bijna iedereen is wel opgegroeid met de verhalen, versjes en liedteksten van Annie M.G. Schmidt. Pas in de jaren na haar dood werd duidelijk hoe immens invloedrijk ze is geweest voor het Nederlands taalgebied, en voor alle kinderen die met haar verhalen en het idee van haar eigen levenswijsheid zijn opgegroeid. Zoals Marja, die in de musical Heerlijk duurt het langst de sterren van de hemel zong toen ze vijftien was. Op welke momenten heeft Annie veel indruk op het Boeken FM-panel gemaakt? Hoe zouden wij haar plaatsen in de canon van de Nederlandse letteren? En wat voor tijdsbeeld schetst ze van de jaren 50 tot de jaren 70? Verder: een update over project boekenclub en een luisteraar vraagt: wat zijn onze tips voor het interviewen van schrijvers? Genoemd in de aflevering Biografie: Annejet van der Zijl - Anna Interview met Ischa Meijer () Voorgelezen in de aflevering: Erwtjes (uit Weer of geen weer, ) (door Charlotte) Ongelukje (door Ellen) Haar vaders koetsier (door Joost) Het girafje dat niets zag (door Marja) Raad (door Merel) De achteraffers (door Merel) Boekenclub Wil je je nog aanmelden voor een boekenclub in Amsterdam of elders in Nederland? Stuur dan een berichtje met je plek van voorkeur, naam, leeft
Wie was Annie M.G. Schmidt?
Hoe was de jeugd van Annie M.G. Schmidt?
Over de biografie van Annie M.G. Schmidt
Hans Vogel Boeken FM