Nietzsche boeken volgorde
en wij zijn de naschokken
Deel FacebookTwitter
Vele biografen trappen in dezelfde, als het ware geprogrammeerde val: ze introduceren de persoon wiens leven ze vertellen of reconstrueren, van meet af aan als een wereldberoemd individu. De Engelse schrijfster Sue Prideaux begaat die fout niet. Zij laat ons kennismaken met de jonge Nietzsche, Fritz, een bijziende, ietwat onhandige, zweterige, stijf-beleefde student klassieke filologie, die uitblinkt in alles wat met Griekse literatuur te maken heeft, aan de piano over een uitzonderlijk improvisatietalent beschikt en ook wel van een partijtje zwemmen houdt. We zien hem druk doende op een avond begin november Nietzsche maakt zich klaar voor een diner waarop hij de door hem vurig bewonderde Richard Wagner, die incognito in Leipzig verblijft, zal ontmoeten. Wat zal hij dragen? Zijn chicste pak? Of zal hij een rokkostuum huren? En welke schoenen zal hij aantrekken? Het regent pijpenstelen. Zal hij een koets laten komen of manhaftig met paraplu – die hij wel eens neigt te vergeten – door de regen waden? Met veel humor vertelt Nietzsche zijn lotgevallen van die avond in een brief aan zijn medestudent Erwin Rohde, die later met zijn studie Psyche binnen de kring van classici bekendheid zal verwerven.
P
Stretto Magazine voor kunst, geschiedenis, filosofie, literatuur en muziek.
Sue Prideaux is een Anglo-Noorse schrijfster. Haar grootmoeder was de muze van de ontdekkingsreiziger Roald Amundsen en haar meter werd geschilderd door Edvard Munch. Sue Prideaux schreef later zijn biografie onder de titel, “Edvard Munch: Behind the Scream”. Nu is er haar indrukwekkende biografie van Friedrich Nietzsche. Friedrich Nietzsche is één van de belangrijkste filosofen, en zijn ideeën over de übermensch, de wil tot macht en de slavenmoraal, hebben alle regionen van de cultuur doordrongen. Maar wat weten we echt over Nietzsche, behalve de snor, de dreigende blik en een vage associatie met nihilisme en fascisme? Nietzsche zelf geloofde dat elke vorm van filosofie in wezen autobiografisch is. In deze levendige biografie neemt Sue Prideaux de lezer mee naar de wereld van deze briljante denker. Ze laat zien welke gebeurtenissen en personen zijn leven en werk hebben beïnvloed. Ze beschrijft zijn ontwikkeling vanaf zijn christelijke opvoeding, overschaduwd door de dood van zijn vader, via zijn universitaire carrière en zijn korte beroemdheid als eenzame filosoof op hoge bergtoppen, tot zijn afdaling in de werd Nietzsche hoogleraar aan de universiteit van Bazel en werd opgenomen in de kring
1 Met Nietzsche de bergen in, word wie je bent John Kaag
John Kaag maakt in ‘Met Nietzsche de bergen in’ twee filosofische reizen – als opstandige jarige en als jarige echtgenoot en vader. Tijdens beide reizen gaat Kaag al hikend op zoek naar de bronnen van Nietzsches filosofie en leven. Hij verweeft filosofische ontdekkingen met zijn eigen zoektocht naar een authentiek leven. De radicale ideeën van Nietzsche blijken verschillende dingen te betekenen tijdens verschillende momenten op de levensweg. En hiking blijkt de perfecte metafoor voor nietzscheaans leven: zelfs een flinke uitglijder maken is onmisbaar om te worden wie we zijn. John Kaag () is docent filosofie aan de Universiteit van Massachusetts Lowell.
LEES MEER OVER MET NIETZSCHE DE BERGEN IN
BESTEL MET NIETZSCHE DE BERGEN IN – WORD WIE JE BENT
2 Voorbij goed en kwaad Friedrich Nietzsche
Voorbij goed en kwaad, na Aldus sprak Zarathoestra en Ecce homo wellicht het meest gelezen boek van Nietzsche, is in essentie een radicale kritiek op de moderniteit. Nietzsche trekt met de felheid die hem eigen is, van leer tegen de moderne wetenschappen, de moderne kunsten en de moderne politiek. Alles waarop Nietzsches tijd en dat is in grote lijnen ook onze moderne tijd trots
‘Ik duik nog even in de biografie van Nietzsche,’ roep ik wandelend naar mijn bureau. Verschrikt kijkt de kat, die luistert naar de naam van de Duitse denker, op. Een aai over haar bol helpt om haar weer rustig te laten liggen. Dan schuif ik aan en sla het boek open. Ik kan me niet heugen dat ik ooit zo fanatiek en met vlagen van bewondering een biografie gelezen heb. Terwijl ik in de afgelopen jaren toch menige biografie heb mogen lezen en daar zeker mooie werken tussen zaten.
Een nieuw secundair werk over het leven en werk van de belangrijkste Duitse filosoof van de negentiende eeuw. Alweer een boek over Friedrich Nietzsche. Alweer een boek dat probeert zijn leven en werk met elkaar in balans te brengen en te duiden. Ik ben dynamiet. Het leven van Friedrich Nietzsche is in dat opzicht de zoveelste loot aan eenzelfde boom. Sue Prideaux heeft het aangedurfd om een nieuw boek te schrijven over een controversieel en makkelijk mis te verstaan denker.
Van jongs af aan een buitenbeentje
Op 15 oktober wordt Friedrich Wilhelm Nietzsche geboren. Zoon van de Lutherse dominee van Röcken, vernoemd naar de Pruisische koning die door vaders zo bewonderd werd. Fritz, zoals hij thuis genoemd wordt, groeit op in een streng christelijk milieu. In zijn jonge jaren wordt hij geconfro
De man met de hamer
Op m’n negentiende vloog ik met een vriend naar Havana. Na een hobbelige landing werd ik door een beambte uit de rij passagiers geplukt. Ik schat dat ze nauwelijks ouder was dan ik. Ze droeg een veel te groot legeruniform en een karabijn op haar rug.
De jonge Cubaanse begeleidde me naar een donker kamertje. Daar trok ze langzaam alle kleren uit mijn rugzak. Toen ze begreep dat ik meer boeken dan T-shirts bij me had, begon het meisje te giechelen. ‘Are you a student?’ vroeg ze in perfect Engels, waarop ik zo stoer mogelijk stamelde: ‘Yes, I study philosophy.’ Op dat moment greep ze me vast en sperde ze haar bruine ogen wijd open. ‘Me too’, fluisterde ze. ‘Do you have any Nietzsche? We don’t read him here.’
Helaas, ik moest haar teleurstellen. En hoewel ik nog probeerde indruk te maken met twee lijvige romans van Hemingway en De ontdekking van de hemel, sloeg mijn nieuwe kameraadje haar ogen neer. ‘You may go’, zei ze, en wees me de deur.
Na de vakantie begon ik Nietzsche te lezen. Eerst verslond ik een oude Amerikaanse pocket, The Portable Nietzsche, die ik van mijn vader had gepikt. Daarna kocht ik op het Spui in Amsterdam een fraaie, gebonden editie in het Duits.
Ik associeerde de naam Friedrich Nietzsche () destijds met de Übermensch